Kontynent nieoczywisty, Ñameryka

Jeden język?

Spójrz na mapę i zwróć uwagę na wszystkie kraje, które posługują się językiem hiszpańskim. Miliony historii, tysiące kilometrów kwadratowych, setki pejzaży, kolorów i smaków. Wszystko to połączone, mogłoby się wydawać, jednym i tym samym językiem. 

Jednym, chociaż tak zmiennym, językiem. To też często powód, dla którego wybieramy hiszpański – jeden klucz a pasuje do tak wielu drzwi!

Ciężko jest jednak postawić znak równości między tyloma krajami Hispanoameryki. Jeszcze trudniej poznać te miejsca takimi, jakie w rzeczywistości są. Spojrzeć poza to, co sprzedają nam seriale pewnej znanej platformy streamingowej czy artyści, którzy mają swoje pięć minut, ale niekoniecznie reprezentują rzeczywistą kulturę tych krajów.

To prawda, że większość tych ludzi posługuje się tym samym językiem, dzielą te same tradycje, obchodzą te same święta, cieszą się i martwią podobnie. Nadużyciem byłoby jednak stwierdzenie, że są ‘identyczni’.

Dla tych z Was, którzy Caparrosa nie znają – kilka słów wprowadzania. Niestrudzony obserwator; podróżnik i włóczykij; dziennikarz zręcznie zadający pytania; człowiek, który wciąż się dziwi, który pozwala się zaskakiwać, który niczego nie bierze za pewnik.

Literka ñ

Ñamérica (w Polsce Ñameryka, Wydawnictwo Literackie) to podróż po krajach Ameryki, które łączy literka Ñ, czyli język hiszpański. To próba zrozumienia tych miejsc i pewnego rodzaju dekonstrukcja całego kontynentu. Czy jego mieszkańcy rzeczywiście mają coś wspólnego poza językiem? Czy ten język, którego tak kurczowo się trzymamy, jest identyczny dla wszystkich mieszkańców kontynentu? (Od razu powiem Wam, że nie ;))

Caparrós przygląda się różnym miejscom, zagląda do najrozmaitszych regionów i rozmawia z wielokulturową społecznością.

Nie przeczytamy tu za dużo o konkwiście czy wpływie Stanów Zjednoczonych na kształtowanie się regionów i państw. To nieco inny temat. Tutaj zanurzymy się w pytaniu Co tworzy Ñamerykanina? Jaki wpływ na człowieka mają granice jego kraju? Jak wpływają na jego przekonania? Czy osoba posługująca się quechua z Peru jest lepsza czy gorsza od osoby mówiącej tym samym językiem w Boliwii? 

I ten hiszpañski!

FUN FACT
Jeśli uczysz się lub znasz ten język, dobrze wiesz, że różnic jest sporo. Czasami są to kwestie słownictwa, czasami niuanse gramatyczne. Istnieje świetny filmik, który w humorystyczny sposób opisuje niektóre z tych kontrastów. Zostawiam go tutaj. Jest też oczywiście mnóstwo artykułów czy kont na mediach społecznościowych, które wskazują te różnice.

Ñameryka (nie)oczywista

,,Ñameryka’’ podzielona jest na kilka części: kontynent niespokojny, pęknięty, przemocy, wierzący, mache, pop, rzeczywisty. Co ciekawe, jeden z regionów, które tworzą Ñamerykę to też Miami. Każda z tych części-esejów przedstawia inną (a może jednak tę samą?) historię, inny (chociaż może ten sam?) temat dotyczący tożsamości. 

Cała podróż jest bogata w pytania i, często zaskakujące, odpowiedzi. Zdarza się, że to, co widzimy jest brutalne, smutne, niepokojące, ale też kolorowe, radosne, pełne nadziei. Nic nie jest czarno-białe, to na pewno. 

Caparrós odkrywa Ñamerykę i podróżując z nim przez strony, masz wrażenie, że robi to po raz pierwszy. Nie znajdziemy tu stereotypowego podejścia do tożsamości namerykanczyka a raczej coś, na kształt tabula rasa, świeżego spojrzenia. Dzięki temu możemy zajrzeć do Ñameryki ludzkiej i przyjrzeć się różnorodności tej wyjątkowej części świata. 

Pozycja konieczna dla wszystkich tych, którzy są ciekawi Ñameryki nieoczywistej.